Skip to main content

Aragtida Majaxaabinta Mabda’ a Kudhisan(ideological subversion) iyo sidda dalkeena loo dumiyay W/Q Xasan Yuusufwaal

Ma la ama-kaagtay madhamaatooyinka iyo mushkiladaha wejiyada cusub leh ee maalin walba ka dhaca dalkeena! Ma is-weydiisaa meeye, taloow madhamaadeen maqaawiirtii iyo dadkii maskaxda lahaa! Iyo weydiimo kuwaa la mid ah oo baddan. Haddaba kugu keligaa ma’aha,  waa weydiimo wareer-galiyay culimadda darraaseesa khilaafaadka sokeeye, siddoo kalana walwel ku abuuray inta samaha jecel ee soomaaliyeed.

Marka la qeexo dhibka ama laga faalloodo arrima loo-caalwaayay ee Soomaaliya, waxaa kaliya oo farta lagu fiiqaa is-af-garanwaaga ka jira soomaalida dhexdeeda. Khilaafka sokeeye ee Soomaalida waa qayb yar oo ka mid ah mushkilada guud. Waxaa ka weyn oo ayan ishu qaban, dooddana aan had iyo goor lagu darin faragalinta shisheeye. Haddaba wuxuu qoraalkan diirada saarayaa isagoo cugsanaya arigtada Majaxaabinta mabda’ a kudhisan (ideological subversion).

Bal marka hore aaynu fahano aragtida Majaxaabinta mabda’ a kudhisan (ideological subversion) iyo waxa Yuuri Besminoof ka yiri. Yuuri Besminoof wuxuu ahaa suxufi iyo jaajuus u shaqeeya hey’addii sirdoonka Midowga Soofiyeeti ee loo yaqaano KGB. Yuuri 1970kii ayuu ka baxsaday Midowgii Soofiyeeti una galay Reer Galbeedka.

“Majaxaabinta Mabda’ a Kudhisan (Ideological Subversion) waa sidda iyada oo xogta iyo xaqiiqdu taal runta looga dhigo waxaan raad lahayn, qofka uusan u damqeeyn in uu difaaco  danaha dalkiisa, iyo dadkiisa” ayuu yiri Yuuri Besminoof. 

Sidda Yuuri qabo Majaxaabinta Mabda’ a  Kudhisan (ideological subversion) waa hab loogu tala galay in si gucle-orad ah loo socod siiyo. Wuxuu u qaybiyay afar heer:

1)      Niyad-jabin: waa heerka koowaad wuxuu qaataa 15 ilaa 20 sano inta u dhaxeeysa. Waa xiliga ugu yare ee jiil wax la bari karo. Dadka waxaa laga soo galaa dhanka waxbarashada, warfaafinta iyo dhaqanka.
2)      Qalqal-galin: waa heerka labaad wuxuu qaataa 2 ilaa 5 sano. Waxaa yoolka la saaraa, si loo wiiqo, siyaasada, dhaqaalaha, caafmaadka iyo difaaca dalka.
3)      Xiisad-abuur: heerkan wuxuu qaataa 6 sitimaan. Waa faragalin wadata rabshado, tusaale; madaxweyne xoog xilka looga tuuro.
4)      Xaalad-dejin: heerkan waqti go’an maleh. Kuwii cadawga keenay oo la laayo/ama hawl-gab laga dhigo. Kuwa cusub oo dadka ku wacdiya in xaaladu degan tahay. Barwaaqo beena oo dadka loo balan qaado iwm.


“Waxaa na haysta faragalin shisheeye oo runtii muddooyinkii ay dawladdii naga burburtay ka dib caado noqotay bacdamaa aan tabar darnaanay in cid walbaa isku daydo waxay ka heli karto ama saameen ama dhaqaale ama danne kale in ay Soomaaliya fara-gashato. Taasna haddii ay ku heshiin lahaayeen in ay Soomaaliya istaagto waxba maba ahaateenee iyaga dhexdooda ayaa  isku diiddaaya. Maxaa yeelay midba wuxuu rabaa midka kale in uu ka saameeyn bato” ayuu yiri dhawaan madaxweyne Maxamed Cabdullaahi.


Wax horey u dhacay ma’aha in madaxweyne soomaaliyeed fagaare ka cadeeyo in waxa dalku ka degi la’yahay ay tahay faragalinta qaawan ee shisheeye. Iyada oo aan meel la iska dhigeen saamiga mushkiladeed ee siyaasiyiinta soomaalida haddana waa muhim in naqdi gude-qodan laga sameeyo faragalinta noocyada badan ee shisheeyaha.

Dalkeena waxaa lagu dumiyay, illaa iyo haddana la dunsan yahay Majaxaabinta Mabda’ a  Kudhisan (ideological subversion). Waxaa la inoo keenay mabaa'dii dool ah oo kala duwan;kuwo dhaqaale, siyaasad iyo diin. Mabaadiidaasu waxay had iyo goor isdii-danaayeen danaha iyo hab-dhaqanka bulshada soomaaliyeed.

Maadaama dalkeenu hodan yahay, meel muhim ahna ku yaal(bada cas, gacanka cadmeed, badweynta Hindiya), waxaa qasab noqotay in cadawga iyo qoladii dantooda naga fushankari weydo  ay inoo isticmaalaan aragtida Majaxaabinta Mabda’ a  Kudhisan (ideological subversion).

Tusaale heerka koowaad ee Niyad-jebinta; midda waxbarashada-manaahij badan oo dool ah ayaa dalkii la keenay. Waxaa la abuuray jiil la jecleesiiyay danaha doolka ah. Tan warbaahinta wax xun ma’ahee wanaag dalkeena lagama sheego(wax badan oo wanaag ah ayaa dalkeena ka jira). Dhanka kale halkii warbaahinta soomaalida ay ku mashquuli lahaayeen wacyi-galin iyo wanaag-abuur waxay ku mashquulsan yihiin ama u kala safteen danaha isdiidan. Waa ayaan daro!

Qalqal-galinta iyo xiisad-abuurku waa dareerto. Midda ugu daran  waa heerka  Xaalad-dejinta ama heerka 4aad: markii kuwa lagu shaqeeystay laga taqaluso, xaaladoo xuna laga dhigo mis xasiloon.

Geed baa waxuu yiri “Gudineey haddaan gabalkeey kugu jirin imaadan gooyseen”. Faragalinta iyo adoonsiga cusub waxaa si toos ah iyo si dadbanba ugu  adeega dad soomaaliyeed. Waxaa iska cad marnabana aan laga waantoobin dibin-daabyada daneestayaasha shisheeye. Waxaa xaqiiq ah in aan marnaba la’ iswaafajin karin danaha isdiidan ee kala ah; damaca siyaasiyiinta soomaalida, danaha dalka iyo danaha kala duwan ee shisheeyaha. UAE, TPLF iyo Kenya waxa ay bilaabeen horaantii 90maadka carbinta dad Soomaaliyeed oo ka shaqeeya danahooda oo ku qotama dhaqaale iyo dhulbalaarsi. 

Ma qabo in qorshahoodu ahaa; AUN madaxweynihii DFS Cabdulaahi Yuusuf, in uu rabay in Itoobiyaan qabsado qayb kastoo dalka iyo dadka ah, in AUN Jenaraal  Maxamed  Faarax Caydiid rabay in soomaali qabiil qabiil isku layso iyo in AUN madaxweynihii dawlada iskeed isu magacoowday ee Soomalilaandh Maxamed Ibraahim Cigaal  rabay in qarankii la qaybiyo. Taageeradii ay ka heleen gacmaha shisheeye ma aheen mid  dan u ah damacooda siyaasadeed iyo danaha dalka balse waxa ay dan u ahayd danaha shisheeye oo sal looga dhigay Majaxaabinta Mabda’ a  Kudhisan (ideological subversion). Madaxda aan soo sheegay dhamaan waxa ay u hawo iyo han qabeen hogaaminta qaran soomaaliyeed oo ka madax-banaan faragalin shisheeye.


Gabagabadii, Majaxaabinta Mabda’ a  Kudhisan (ideological subversion) waa nidaam lagu duleeystay dadka soomaaliyeed una baahan in lagarto. Siddaa darteed soo ma haboona inta ay goori goor tahay, in siyaasiyiinta soomaalida ee sebenka aysan u huleelin hilinkii kol hore lagu hungoobay. Soomaaliya soomaali  baa leh.

Comments

Popular posts from this blog

Maareynta damaca shisheeye: hawl u baahan kasmo cusub W/Q: Xasan Yuusuf Waal

Geesigu ma’ahan kan aan dareemin baqdinta balse waa midka ka adkaada baqdinta. Nelsan Mandela Wax qarsoon ma’aha danaha ay dawalado iyo shirkado shisheeye oo baddan ka leeyihiin Soomaaliya ha ahaato dhan dhaqaale, dhaqan iyo mid siyaadba. Soomaaliya waa dal hodan ah, leh ilo wax-soor oo dihan ama si buuxda aan looga faa’iideysan kuna taala meel aad muhiim u ah(bada cas, gacanka cadmeed, badweynta Hindiya). Sahamiye Richard Burton   wuxuu yiri   1855 tii“ Berbara waa   albaabka ugu muhiimsan ee laga galo Bada cas waana xudunta marinka Bariga Afrika ” Siddaas darteed Soomaaliya waxay noqotay goob marwalba soo-jiidata   faragalinta iyo damaca shisheeye. Faragalinta shisheeye waxaan u kala qaadayaa laba nooc: mid toos ah iyo mid dadban. Midda hore waxa ay salka ku haysaa dhulbalaarsi iyo is-adoonsi.   Faragalinta tooska ah waa iyada oo aan oggolaansho laga heysan dadka Soomaalida oo xoog dalka la’isaga soo golo lagana fushado wixii la doono. Waxaa ka mid ah; qabsashadii Boort

Rethinking electoral process in Somalia by Hassan Yuusuf Waal

  JAN 07, 2022 - 12:05 AM GMT+3  Source: daily Sabah Somalia was the  first African country  to have direct universal suffrage. Multiparty elections were held in the country in 1964 and 1967. Since then, the country’s political systems and structure quickly moved toward a winner-takes-all system. From 1969 to 1976, Somalia was under the rule of a military oligarchy. From 1976 to 1991, it was a one-party system dictatorship under the guise of a socialist progressive society. Today, Somalia has a parliamentary federal system of government. The Parliament representatives and the president are elected through indirect elections –  a complex clan-based model  that privileges so-called majority clans and is susceptible to voting manipulation. In 2013, the Federal Government of Somalia (FGS) launched "Vision 2016," which aims for the adoption of a permanent constitution and reforming the electoral system to allow direct national elections. All efforts at achieving this vision have c