Ma Ku Dayanaa? Mo Farah-Double Olympic champion
Qore: Xasan Yuusuf Waal
M
|
a Ku Dayanaa? Waa barnaamij-qoraal aan had iyo goor ku eeggo arimaha quseeya siyaasadda, dhaqaalaha iyo kuwa bulshada. Markaan waxaan ku eegayaa orad-yahanka caanka ah ee Maxamed Faarax.
Maxamed wuxuu noqday qofkii ugu horeeyay oo Biritish ah oo ku guuleeysta bilida dahabka ee oradka Olambiga 10ka kun afartii bishan Agoosto 2012ka. Maxamed wuxuu wareegii ugu danbeeyay asagoo sidii shabeelkii u talaabo-qaadaya, bar barka ka dhaafay libaaxyadii reer Itoobiya, Ilmo Bekeele.
Goobtii Olambiga waxaa gilgilay gariir iyo sawaxan sidii sawaariiq la ganayo. “ waxaa i caawiyay taageerada iyo guuxii reer London” ayuu yiri Maxamed. Oradkaan wuxuu ahaa mid dalka Biriten oo dhan si gooni ah looga xiiseenayay.
Sidoo kale, Maxamed asagoo ahaa horyaalka oradka 5ta kun ee aduunka, ayuu Sabtidii bisha Agoosto 11 keeda wuxuu ku guuleeystay orodka 5ta kun ee Olambiga. Waa dhacdo ugub ah. Orodkaan looguma tagi jirin wiilasha Bariga Afrika.
Oradkii ka bacdi, Maxamed wuxuu yiri “ waxaan idin leeyahay qofkasta wuu sameeyn karaa waxaa aan sameeyay” wuxuu raaciyay “waxaa kaa xigta oo kaliya dadaal iyo hawl-karnimo”.
Maxamed wuxuu ku dhashay Muqdisha sanadkii 1983dii. Wuxuu dalka Ingiriiska yimid asagoo sideed jir ah. Sida ku dhacda caruurta qaxootiga Soomaalida, Maxamed wuxuu la xarbiyay la qabsiga iskuulka iyada oo ay ugu wacneeyd acaqabad xaga luuqada Ingiriisiga iyo bey’adoo ku cusbeeyd.
Nasiib-wanaag, macalinkiisii ciyaaraha iyo jirdhiska Alann Watkinson, ayaa wuxuu gartay in maxamed ku fiican yahay oradka, isla markaana hagay, gacana siiyay. Sidoo kale, Maxamed wuxuu taakulo iyo dhiirigalin ka helay waalidkiis.
Intaa waxaa dheer, Maxamed wuxuu dhigay taariiq, markii u noqday sanadkii 2010ka qofkii ugu horeeyay ee Biritish ah ee qaada bilada dahabka ee ordaka Yurub. Wuxuu kaloo Maxamed heystaa dhowr rikoor oo kala ah : 10ka kun ee Yurub, 10ka kun ee Biriten, 5ta kun ee Yurub iyo Biriten, 3da kun ee Biriten iyo waliba maaratoonka barka ah ee Biriten.
Sanadkii tegay, oradka horyaalnimada aduunka ee lagu qabtay Soot kuuriya, Maxamed wuxuu la hoyday bilada dahabka ee 5ta kun iyo bilida qalinka ee 10ka kun.
Guusha uu soo hoyay Maxamed waa mid dadka Biritishka ay aad ugu farxeen una riyaaqeen. Sidoo kale, waxaa aad ugu farxay Soomaalida meel kasta ay joogaan. Waxay kusoo beegantay xili wadanka Biriten, nacaybka loo qabo dadka ajnabiga qaasatan Muslimka ay sii kordheeyso.
Hasa yeeshee, dhacdadaan waxay daahfur u tahay doodii wada-noolaanshaha iyadoo lakala dhaqan duwan yahay (multiculturalism). Waxay kaloo marqaati u tahay, in Soomaalida si ruclo- orad ah horumar u samayneeyso iyo in ay leeyihiin han, doonayaana in ummada wax la qaybsadaan.
Inta uusan bilaaban Olambiga, Maxamed wuxuu noqday qofkii ugu horeeyay ee ku guulaysta barnaamij- cayaareedka The Cube, ee kasoo gala ITVga Waxaa halkaa lagu gudoon siiyay Maxamed lacag dhan 250kun oo geniga istarliinka ah. Wuxuu lacagtaa ugu deeqay dadka Soomaalida ee dhibaateeysan.
Hadaba maxaa lagaga dayan karaa Maxamed? Waxaa lagaga dayankaraa arimo dhowr ah:, kartida qofka oo lagu ogaado yaraanta, qof ku haga ama ku caawiya iyo dadaalka shaqsiga .
Albert Einstein (great physicist) wuxuu yiri “cunug kasta wuxuu ku dhashaa aqli-badni”. Cunug kasta wuxuu noqon karaa wax kasta oo suuroobi-kara. Intaa waxaa dheer, qof kasta Illaah wuxuu siiyay karti u gooni ah. Maxamed wuxuu jeclaa kubada cagta iyo in uu mar un u ciyaaro naadiga Arsenal. Hasa yeeshee , macalinkiisii ayaa wuxuu ogaaday in Maxamed oradka kaga fiican yahay kubada cagta.
Waa lagama-maarmaan in la jiheeyo, taageerana lala daba taagnaado dhalinta. Waxaa suurta gal ah in cunugii oo karti leh waxba uu noqon waayo. Sababtu waa dhiirigalin la’aan iyo dhaqaaleeyn la’aan. Maxamed waxaa jiheeyay macalinkiisii, waxaana gacan qabtay waalidkiis.
Horumar-gaarida waxaa lagu qeexaa waa guul dareerto ah oo aad ka gaartay hadafyo kuu dagsanaa. Ka guul-gaarida waxa aad rabtid waa geeddi-socod. Heer kasta oo aad joogtidna waan in aad qiimeeysaa si aad u ogaatid waxa aad qaladay ama aad qabsatay.
Maxamed asagoo jira 18 sano, ayuu go’aan saday in uu lanoo laado orad-yahano Keenyaati ah oo uu ku jiro xidigii hore ee oradka 5ta kun ee horyaalnimada aduunka Benjamin limo, si uu wax uga barto.
Maxamed wuxuu yiri “ Oraddada keenyaatiga aad bay u dadaalaan. Wey cunaan, wey ordaan, we seexdaan”.
Wuxuu hadba heer soo maro, oradkii horyaalnimada aduunka ee lagu qabtay Baarliin sanadkii 2009ka, Maxamed wuxuu galay kaalinta 7aad. Markaa ka dib ayuu Maxamed weydiistay tababare Alberto Salazar, in uu tababaro.
Tababare Salazar wuxuu siiyay Maxamed tababar aad u adag, asagoo u dhaxeeyay, laga soo bilaabo buuraha Faransiiska(French Pyrenees), buuraha Keenya ilaa magaalada Portland, Oregon(USA), halkaas oo uu wax ka baranaayay mashruuca Oregon(Oregon project). Mashruucan waxaa aas aasay Alberto Salazar. Wuxuuna u aas aasay oo kaliya in lagu tababaro orad-yahanada Mareeykanka. Maxamed wuxuu noqday ninkii ugu horeeyay oo aan Mareeykan ahayn ee ka qaybqaata mashruucan.
Guusha Maxamed soo hoyay, waa mid jiilka hada jooga iyo kuwa imaan doonaba ay ku faanaan, dhiiragalina ka helaan. Ma ahan oo kaliya in ay tani daawo u tahay kuwa daneeynaya orodka ama ispoortiska, balse dhamaan dhalinta ku nool Biriten ee higsanaysa makaan sare.
Waxaan filaayaa hadii geesiyada Soomaaliyeed Samsam Maxamed heli lahayd fasiilaadka uu haysto Maxamed Farax, in ay qaadi lahayd tartanka orodka 400 ee Olambiga. Si kastaba ha ahaatee, Samsam aad beey u dadaashay, una dhiira galisay gabdho badan oo Soomaaliyeed.
Hadaba waxaan u soo jeedinaayaa dhamaan dadka Soomaaliyeed ee kunool qurbaha, qaasatan Reer Galbeedka, in ay ka faa’iideeystaan fursaddaha qaaliga ah ee ka jira wadamadaas. Waxaan dareen sanahay in 10kii sano ee ugu danbeeysay Soomaali badan isbadal kasameeysay xaga waxbarashada, dhaqaalaha iyo ka qabyqaadashada maamulka dawlada hoose.
Laakiin faanoole fara kama qodna! Waalid badan baa, caawin iska daayee, aan aqrin karin warqadaha caruurta loogu soo qoro. Waxaad qarsatid wey ku qarsadaan. In aad aad qof ku caawiya raadsatid maxuma. Laakiin waxaa ka fiican in aad ku fekertid in aad adiga is caawisid.
Waxaad isweydiisaan su’aalahan soo socda:
1. Ma ku fekertay in cunugaagu qabto jagada ugu sareesa wadanka aad joogtid?-sida Obama
2. Muxuu ku fiican yahay cunugaagu laga soo bilaabo markuu yahay afar jir?
3. Ma maal galisaa caruurtaada?
4. Ma ku dhiiragalisaa waxa uu jecelyahay ama ku fiican yahay?
5. Hadii aadan adigu taag u hayn, ma raadisaa qof kale oo ku caawiya?
6. Ma ogtahay, Interneetka awgiis, in adiga qudhaadu aad fa’iidaysan kartid si aad ugu faa’iideeysid caruurtaada?
Aynu ku dadaalno naftayna iyo kuwa caruurteeyna si aynu ula jaan qaadno qarniga kow iyo labaatanaad.
Qore: Xasan Yuusuf Waal
E-mail: hassaneksaato@hotmail.com
Comments
Post a Comment