Fursaddaha iyo Caqabaddaha Madaxweyne Xasan Sheekh Maxamuud
Qore: Xasan Yuusuf Waal
Maalintii Isniinta, horaantii todobaadkan, waxaa rumoowday saadaashii iyo kalsoonidii ay dad badan oo soomaaliyeed dul dhigeen xillibaanada cusub ee dalka.
Maalintaa,10kii Sebteember 2012ka, waxay taariiqda ka gashay baal dahab ah, ka dib markii baarlamaanka cusub si aqlabiyad leh ku doortay madaxweynaha cusub mudane Xasan Sheekh Maxamuud. Isla markaasna, madaxweynihii hore Sheekh Shariif Sheekh Axmed uu si sharaf leh ugu dhawaaqay in si cadaalad leh looga guuleystay.
Tijaabadan culus waxaa ka horeeyay doorashadii gar-wadeenka baarlamaanka, ruug cadaa Barafasoor Cismaan Jawaari iyo labadiisa ku xigeen.
Iyadoo ay siyaasaddu wajiyo badan tahay (dynamic), ayaa marar badan waxaa dhacda in dhinac la iska dhigo maslaxadda gaarka ah oo la door bido mas’uuliyad-qarameedka. Baarlamaankan cusub wuxuu muujiyay hufnaan iyo shaqo-wanaag (professionalism).
Haddaba maxaa qabsoomi kara afarta sano ee soo socoto? Waxaan si kooban u eeggayaa fursaddaha iyo caqabaddaha horyaala hogaanka cusub ee wadanka.
Fursaddaha
Ummadda Soomaaliyeed waxay ka daaleen darxumo iyo dib-udhac aan dhamaaneeyn. Heybad waxaad ku leedadahay dhulkaaga hooyo! Waxaa qurbaha lagu arkay ciil iyo caro badan. Dalkii,Qarnigan 21aad, ayaa cudur laga hortagi karo iyo gaajo dadkii u le’anayaan!
Sida ka muuqata natiijadii dorashadii dhawaan dhacday iyo shacabka oo u soo dhaweeyay madaxweynaha cusub si aan horey u dhicin sebenka jahliga iyo jahwareerka, ayaa waxaa markaan suurta gal ah in wax bada qabsoomaan.
Dawladnimadu waa dadka. Haddii shacabku taageersan yihiin xukuumadda, xukuumadduna si xaqa u gudaneyso waajibka ka saaran dadka iyo dalka, waxaa hubaal ah in dadkaa iyo dalkaa ku talaabsanayaan horukac dhankasta leh.
Sidoo kale waxaa bislaaday beesha caalamka kuwa daneeya arimaha Soomaaliya. Geedi-socodkii dib-usoonooleeynta qaranimadii Soomaaliya oo ay horkacayeen dawladdaha reer Galbeedka iyo Turkiga ayaa maantay miro dhal ah. Waxay dawladdahaan balan qaadeen in ay taageero buuxda u fidinayaan dawladda rasmiga ah ee Soomaaliya.
Waxaa kaloo fursad weyn ah in hay’adda cusub ee sharci dajintu leedahay gar-wadeen loo wada riyaaqay, ilaa iyo haddana si hab-sami leh wax u wada. Waxaa kaloo intaa dheer, tirada yar iyo tayada xillibaanada cusub.
Caqabaddaha
Hawsha u taala madaxweynaha cusub waa mid aad u weyn oo u baahan taageero shacab, iskaashi caalami iyo cadaalad. Waxaan si gaar ah u eeggayaa caqabaddaha kuwa sida deg deg ah la rabo in wax looga qabto oo ay kamid yihiin: in la helo koox madaxweynaha la shaqeyn karta, xalinta qilaafaadka iyo siyaasadda gudaha iyo siyaasadda dibadda.
Sababta ugu weyn oo ay dawladdihii ku meel gaarka ahaa wax la qaban waayeen, waxa ay tahay qilaaf mar walba soo if baxayay oo ka dhaxeeyay Ra’iisul Wasaaraha iyo madax weynaha iyo waliba baarlamaanka.
Madaxweynaha cusub wa in uu helo koox ay isku hadaf iyo aragti yihiin si hawlihii loo idmaday u qabsoomaan loona xakameeyo qilaaf dhici kara.
Waan in madaxweynuhu kusoo doorto Ra’iisul Wasaaraha cusub iyo la taliyaashiisa gaarka ah (spads) karti, hufnaan iyo qibrad.
Waxaa kaloo caqabad weyn ah Al-shabaab. Al-shabaab waxay isigu jiraan kuwo caro qaaday oo isbadal raba (tempered radicals) iyo kuwo dantooda ku jirto qalqal iyo qarbuddaad. Madaxweynuhu waa in uu kuwa hore soo dhaweeyo.
In wadahadal lala sameeyo Al-shabaabka nabada raba, waxay soo dedejin kartaa in ciidamada shisheeye dhaqso uga baxaan wadanka.
Dadkii Soomaaliyeed qolo walba meel ayay ku oodan tahay. Si Dadka hubka looga dhigo loona daweeyo dhaawicii kala gaaray, waa in la sameeyo dib-u hishiisiin dhab ah iyadoo laga tusaalo qaadanayo Koonfur Afrika- truth and reconciliaton.
Soomaaliya waxay noqotay halaq mareen iyo meel ay habar dugaag ku hardanto. Dadka iyo dawladdaha maslaxadoodu ku jirto Soomaaliya dunsan wey badan yihiin. Waxayna marwalba isku dayaan sidii ay u fashilin lahaayeen isku day kasta oo la rabo in Soomaaliya luga heeda ku istaagto.
Sidaas darteed, waxaa muhiim ah in la isticmaalo siyaasad la jaan qaadi karta siyaasadda qalfsan ee aduunka.
Waxaan aamin sanahay in madax weyne Xasan Sheekh Maxamuud uu ka feejigan yahay caqabadahaan, uuna keeni doono isbadal ku saleeysan Lixda Tiir ee barnaamijkiisa siyaasaddeed.
Qore: Xasan Yuusuf Waal
hassaneksaato@hotmail.com
Comments
Post a Comment